Bart Van Camp zette zijn vallen in Arboretum Kalmthout op volgende locaties: aan de grote wei vlakbij ongemaaid gazon en grote beuken en eiken; aan de kerselaars tussen de koninginnebank en de rozentuin; en aan de Japanse treurkerselaar, niet ver van enkele hoge exotische coniferen.

“Nachtvlinders verplaatsen zich over grote afstanden, vliegen van de ene plek naar de andere. Vele soorten voelen zich perfect thuis in de tuin, of in het stadspark, of op het platteland”, verklaart Bart. “Op een warme en rustige zomernacht vliegen in een gemiddelde Vlaamse tuin al gauw tot 100 soorten nachtvlinders. Zelfs in de stad. Motten vliegen evengoed in industriegebieden en landbouwbestemmingen, als in natuurreservaten of Europese habitatrichtlijngebieden.”

Eierdozen

Hij gebruikt een Skinnerval, een uitklapbare en draagbare koffer waarin twee plexi schermen schuin in worden geschoven, zodat de motten door een smalle spleet naar binnen kunnen vliegen. De nachtvlinders worden niet met eten of drinken gelokt maar met het UV-licht van een felle kwikdamplamp. Onder de plexiplaatjes bevinden zich in de val eierdozen. Die dienen als schuilplaats voor de vlinders: ze vinden er veel hoekjes en kantjes om zich goed in te verschuilen. Een val wordt op een wit laken gezet want ook in de buurt van vallen zijn meestal veel nachtvlinders te vinden. Op zo’n laken zie je ze sneller dan op bijvoorbeeld gras.  De lampen worden ontstoken wanneer de zon ondergaat.

Nauwgezet

Mottenvangers staan vroeg op: net voor zonsopgang staat Bart al aan de eerste val, waar hij snel de meest onrustige vlinders fotografeert voor ze gaan vliegen.  Zo kan hij later rustig kijken welke exemplaren dat precies zijn. Dan begint hij nauwgezet te tellen: twee Rozenblaadjes, drie Stippelmotten, een Dennenpijlstaart, een Huismoeder…. Per val is hij al gauw een dik half uur aan het tellen. Sommige nachtvlinders zijn superklein, de zogenaamde ‘micro’s’.

 “Helaas beseft bijna niemand hoeveel boeiende, diverse en ongelooflijk mooie dingen er zich afspelen in hun tuin, aan hun eigen achterdeur, onder onze eigen neus”, vindt Bart. “Daarom vang ik nachtvlinders in tuinen of midden in de stad: om deze vaak vergeten, onbegrepen of onzichtbare onderkant van onze natuurlijke habitat te tonen aan mensen. In de hoop dat ze het dan ook gaan waarderen.”

Poster

Thuisgekomen gaat Bart verder met de determinatie en het oplijsten van de soorten. Het resultaat: 880 nachtvlinders van 120 verschillende soorten. Welke soorten en de exacte aantallen per soort presenteert hij op deze poster. 

"Motten zijn op zoek naar voedselplanten om hun eitjes op af te zetten, dus in een omgeving zoals het Arboretum van Kalmthout met z'n vele exotische plantensoorten weet je dus nooit wat je kan verwachten. Maar deze nacht waren er geen verrassende exoten bij. Opvallend waren de hoge aantallen van enkele soorten, zoals ruim 100 Rozenblaadjes -een prachtig motje- of 90 Huismoeders. De zes algemeenste soorten leverden ruim de helft van alle motten op. De andere 114 soorten zijn dus goed voor de andere helft. We moeten dus heel zeker die algemene soorten waarderen, want dat betekent veel voedsel voor vleermuizen en vogels." Hoewel de poster heel kleurrijk oogt -dat verwachten we meestal niet van motten, onterecht dus- ontbreken enkele mooi gekleurde en grote zomersoorten zoals Grote Beer of Zomervlinder. Bart: "We kijken graag naar de grootste en mooist gekleurde soorten, dat is bij kevers of vogels ook zo. Maar vraag me niet naar 'de mooiste mot', want ik zou het echt niet weten. Ik vind ze allemaal even mooi, zeker ook de kleintjes".

Bedankt, mottenvanger om zichtbaar te maken wat er ’s nachts zoal in Arboretum Kalmthout rondfladdert. Je vindt zijn werk op www.mottenvanger.be of via zijn twitterprofiel. 

Download hieronder de poster om in detail de vangst van Bart Van Camp te bekijken.